تشخیص اعتیاد به پورنوگرافی بحث برانگیز است و همه درمانگران آن را تصدیق نمیکنند. علاوه بر این، محققان مدلهای مختلفی از علائم را ارائه کردهاند. عدهای از متخصصان مراقبتهای بهداشتی و مشاوران بر این باورند که پورن به خودی خود مشکل ساز نیست، اما بسته به دیدگاه شخص یا شریک زندگی آنها، این پتانسیل را دارد که چنین شود.
تعدادی از نشانهها مبنی بر اینکه پورنوگرافی ممکن است باعث ایجاد مشکل شود عبارتند از:
- زندگی جنسی یک فرد کمتر رضایت بخش میشود.
- پورنوگرافی باعث ایجاد مشکلاتی در رابطه میشود یا باعث میشود فرد از شریک زندگی خود احساس رضایت کمتری کند.
- یک فرد برای مشاهده پورنوگرافی رفتار پرخطری مانند انجام این کار در محل کار انجام میدهد.
برخی از نشانههای دیگر که نشان میدهد ممکن است یک فرد در حال ایجاد یک رابطه ناسالم با پورن باشد عبارتند از:
- آنها مسئولیتهای دیگر را برای مشاهده پورنوگرافی نادیده میگیرند.
- آنها به تدریج هرزهنگاری افراطیتری را مشاهده میکنند تا همان نسخهای را که پورنهای افراطی کمتر ارائه میشد، دریافت کنند.
- آنها پس از تماشای پورن احساس ناامیدی یا شرمندگی میکنند اما به این کار ادامه میدهند.
- آنها میخواهند استفاده از پورنوگرافی را متوقف کنند اما احساس میکنند نمیتوانند این کار را انجام دهند.
- آنها مبالغ هنگفتی را برای هرزهنگاری خرج میکنند، احتمالاً به هزینههای ضروری روزمره یا خانوادگی.
- آنها از پورنوگرافی برای مقابله با غم و اندوه، اضطراب، بی خوابی یا سایر مسائل مربوط به سلامت روان استفاده میکنند.
اعتیاد
اعتیاد چیزی بیش از علاقه شدید به چیزی است. این یک وضعیت زیستی است که مغز و بدن را تغییر میدهد و باعث میشود که فرد احساس کند مجبور به ادامه استفاده از یک ماده یا شرکت در یک فعالیت میشود، حتی زمانی که انجام این کار ممکن است باعث آسیب شود.
اکثر تحقیقات در مورد اعتیاد نشان میدهد که این اعتیاد مناطقی در مغز مرتبط با انگیزه و پاداش را فعال میکند. به طور خاص، اعتیاد سیستم دوپامین بدن را تغییر میدهد.
هنگامیکه یک فرد معتاد در ابتدا از این ماده استفاده میکند یا این رفتار را انجام میدهد، دوپامین شدید دریافت میکند که باعث احساس لذت و پاداش میشود. با گذشت زمان، بدن آنها ممکن است دوپامین کمتری تولید کند و برای احساس عجله دوپامین به ماده یا رفتار متکی باشد.
دادههای عصب شناختی
رابطه جنسی از نظر دوپامینی میتواند یک رفتار بسیار پاداش دهنده باشد. استفاده از پورنوگرافی همچنین ممکن است سیستم دوپامین را فعال کند و به طور بالقوه منجر به اعتیاد شود.
اعتیاد سایر جنبه های مغز را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و به طور پیوسته آن را تغییر میدهد و اجتناب از ماده یا رفتار اعتیاد آور را برای فرد دشوار میکند.
مطالعهای در سال 2017 بر روی مردانی که به دنبال درمان برای استفاده مشکلساز پورنوگرافی (PPU) بودند، تغییراتی را در مغز شرکتکنندگان پیدا کرد که با اعتیاد سازگار بود. محققان دریافتند که مغز مردان مبتلا به PPU نسبت به تصاویر وابسته به عشق شهوانی – یا پیش بینی آنها – واکنش متفاوتی نسبت به مغز مردان بدون PPU نشان میدهد.
دادههای رفتاری
استفاده از پورنوگرافی نیز ممکن است بر روابط افراد تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، برخی تحقیقات نشان میدهد که پورن انتظارات غیر واقعی از رابطه جنسی ایجاد میکند.
مطالعهای در سال 2013 نشان داد که در میان شرکتکنندگان مرد دگرجنسگرا در زوجها، استفاده از پورنوگرافی با رضایت جنسی کمتر همراه بود، در حالی که عکس آن برای شرکتکنندگان زن صادق بود – پورنوگرافی با رضایت جنسی بیشتر همراه بود.
دسترسی به پورن آسان است و میتواند به تلاش کمتری نسبت به تعامل با شریک زندگی نیاز داشته باشد. برای برخی، این میتواند به چرخهای ناسالم کمک کند که در آن پورن باعث ایجاد مشکلاتی در یک رابطه میشود و باعث میشود که فرد بیشتر به پورنوگرافی برای رسیدن به رضایت جنسی و فرار از مسائل رابطه تکیه کند.
نتایج تحقیقات
همه تحقیقات از این ایده که پورنوگرافی اعتیاد آور است پشتیبانی نمیکند. یک مطالعه در سال 2014 تأکید میکند که بسیاری از مطالعات اعتیاد به پورنوگرافی ضعیف طراحی شده یا مغرضانه بوده است. نویسندگان هشدار میدهند که شواهد کمیاز رابطه علی بین استفاده از پورنوگرافی و اثرات مضر ادعایی آن پشتیبانی میکند.
مطالعهای در سال 2015 در مورد مشاهده محرکهای جنسی تصوری انجام شد. این مطالعه نشان داد که در میان شرکتکنندگانی که مشاهده بیش از حد را گزارش کردند، مسیرهای مغزی معمول اعتیاد وجود نداشت.
در اعتیادهای معمول، مغز زمانی که در معرض ماده اعتیاد آور قرار میگیرد، فعالیت بیشتری نشان میدهد، اما شرکت کنندگان مورد بحث در عوض، هنگام مشاهده محرکها، فعالیت مغزی خود را کاهش میدهند. این نشان میدهد که مدل اعتیاد معمولی ممکن است قابل تعمیم نباشد.
انجمن آمریکایی مربیان، مشاوران و درمانگران مسائل جنسی (AASECT) استدلال میکند که شواهد کمی مبنی بر اعتیاد جنسی یا پورن وجود دارد و ایده اعتیاد به پورنوگرافی ریشه در هنجارهای فرهنگی قدیمی و بالقوه مضر دارد.
توجه به این نکته مهم است که برخی از افرادی که ادعا میکنند پورنوگرافی اعتیاد آور است، ممکن است با وجود آن مخالفت کنند. حتی ایدههای بسیار سفت و سختی در مورد تمایلات جنسی سالم داشته باشند. به عنوان مثال، آنها ممکن است بر این باور باشند که یک رابطه دگرجنسگرای تکهمسری تنها خروجی مناسب جنسی است.
علل اعتیاد به پورنوگرافی
با توجه به بحث و جدل پیرامون ایده اعتیاد به پورنوگرافی، محققان هنوز مجموعه مشخصی از علل را شناسایی نکردهاند.
یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که باور اعتیاذ به پورنوگرافی، نه استفاده واقعی از پورن، علت مهمتری در ارتباط با پریشانی مربوط به تماشای پورنوگرافی است. این یافته نشان میدهد که این ایده که اعتیاد به پورن وجود دارد میتواند یکی از دلایل اصلی اضطرابی باشد که برخی افراد هنگام تماشای پورن تجربه میکنند.
در همین حال، کارشناسان و طرفدارانی که وجود اعتیاد به پورنوگرافی را تایید میکنند. آنها استدلال میکنند که مانند سایر اعتیادها، این یک موضوع پیچیده با طیف وسیعی از علل احتمالی است. برخی از این دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شرایط زمینهای سلامت روان: ممکن است یک فرد برای فرار از ناراحتی روانی از پورنوگرافی استفاده کند.
- مشکلات رابطه: پورنوگرافی میتواند خروجی برای نارضایتی جنسی باشد.
- هنجارهای فرهنگی ناسالم: ایدههایی در مورد نحوه ظاهر و رفتار افراد در حین رابطه جنسی، انواع رابطه جنسی که فرد باید از آن لذت ببرد و هنجارهای مشابه ممکن است برخی افراد را به سمت پورنوگرافی بکشاند.
- علل بیولوژیکی: برخی از عوامل بیولوژیکی، از جمله تغییرات در بیوشیمی مغز هنگام تماشای فیلمهای پورن، ممکن است خطر اعتیاد را افزایش دهد.
درمان
تحقیقات هیچ درمان خاصی را برای اعتیاد به پورنوگرافی پشتیبانی نمیکنند.
در واقع، از آنجا که بسیاری از محققان معتقد نیستند که اعتیاد به پورنوگرافی یک وضعیت پزشکی واقعی است. برخی از پزشکان و مشاوران ممکن است احساس کنند که هیچ درمانی لازم نیست. برخی از افرادی که به دنبال درمان اعتیاد به پورنوگرافی هستند، ممکن است در عوض از پرداختن به مسائل دیگر مانند مشکلات رابطه، شرم جنسی یا افسردگی سود ببرند. بنابراین، اگر فردی درمان را انتخاب کند، مهم است که درمانگری را انتخاب کند که این مسائل را درک کرده و بتواند مدیریت کند. برخی مواقع افراد به دلیل نگرانی از قضاوت شدن یا محرمانه ماندن مکالمات به روانشناس مراجعه نمیکنند. مهم است به افراد یادآوری شود که درمانگر موظف است نسبت به مراجع رازدار باشد.
برخی از استراتژیهایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- روان درمانی: میتواند به فرد کمک کند تا رابطه خود را با پورن درک کند، نیازهای جنسی برآورده نشده را شناسایی کند و استراتژیهایی برای مقابله با پریشانی روانی ایجاد کند.
- مشاوره رابطه: مشاوره زوجین میتواند به شرکا کمک کند تا در مورد ارزشهای خود صحبت کنند. تعیین کنند که ایا پورن در رابطه آنها جایگاهی دارد یا خیر، و اعتماد عمیق تری را پرورش دهد.
- دارو: گاهی اوقات فردی برای مقابله با بیماری دیگری از پورنوگرافی استفاده میکند. دارو ممکن است به درمان مشکل زمینهای کمک کند.
- تغییر سبک زندگی: برخی افراد به دلیل کسالت یا خستگی از پورنوگرافی استفاده میکنند. یک سبک زندگی سالم تر ممکن است شامل گذراندن ساعات کمتری در رایانه باشد.
چه زمانی باید به درمانگر مراجعه کرد
اگر فرد مشکلات زیر را دارد، باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کند:
- ارگاسم در رابطه جنسی با شریک زندگی خود مشکل دارد.
- افزایش اختلال عملکرد جنسی را تجربه میکند، مانند مشکل در حفظ نعوظ.
- رابطه جنسی دردناک میشود.
- اعتیادهای دیگری را تجربه کرده یا تجربه میکند.
- علائم اضطراب، افسردگی، بی خوابی یا سایر بیماریهای روانی را تجربه میکند.