اختلال اضطراب اجتماعی یک نوع شایع اختلال اضطرابی است. فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شرایطی که ممکن است توسط دیگران مورد بررسی، ارزیابی یا قضاوت قرار گیرد، مانند صحبت در جمع، ملاقات با افراد جدید، قرار ملاقات، حضور در مصاحبه شغلی، پاسخ دادن به یک سوال در کلاس، علائم اضطراب یا ترس را احساس می‌کند. یا زمانی که باید با صندوقدار در فروشگاه صحبت کند. انجام کارهای روزمره، مانند خوردن یا نوشیدن در مقابل دیگران یا استفاده از سرویس بهداشتی عمومی، ممکن است به دلیل نگرانی در مورد تحقیر، قضاوت و طرد شدن، باعث اضطراب یا ترس شود.
ترسی که افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در موقعیت‌های اجتماعی دارند آنقدر شدید است که افراد احساس می‌کنند خارج از کنترل آنهاست. برای برخی افراد، این ترس ممکن است مانع رفتن به سر کار، حضور در مدرسه یا انجام کارهای روزمره شود. افراد دیگر ممکن است بتوانند این فعالیت‌ها را انجام دهند اما ترس یا اضطراب زیادی را در هنگام انجام آن تجربه می‌کنند. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است هفته‌ها قبل از وقوع آنها نگران درگیر شدن در موقعیت‌های اجتماعی باشند. گاهی اوقات، آنها در نهایت از مکان‌ها یا رویدادهایی که باعث ناراحتی یا ایجاد احساس خجالت می‌شود اجتناب می‌کنند.
انواع اضطراب اجتماعی:
دو نوع اصلی اضطراب اجتماعی وجود دارد:
- نوع عمومی: این نوع شایع ترین نوع اضطراب اجتماعی است و شامل ترس و اضطراب در اکثر موقعیت های اجتماعی است.
- نوع عملکردی: این نوع اضطراب اجتماعی فقط در موقعیت های خاصی رخ می دهد، مانند صحبت در جمع یا اجرا در مقابل دیگران.
علائم
احساس کمرویی یا ناراحتی در موقعیت‌های خاص لزوماً نشانه‌ای از اختلال اضطراب اجتماعی به ویژه در کودکان نیست. سطوح راحتی در موقعیت‌های اجتماعی بسته به ویژگی‌های شخصیتی و تجربیات زندگی متفاوت است. برخی از مردم به طور طبیعی محتاط هستند و برخی دیگر برون‌گراتر هستند.
بر خلاف عصبی بودن روزمره، اختلال اضطراب اجتماعی شامل ترس، اضطراب و اجتناب است که در روابط، روال روزانه، کار، مدرسه یا سایر فعالیت‌ها اختلال ایجاد می‌کند. اختلال اضطراب اجتماعی معمولاً در اوایل تا اواسط نوجوانی شروع می‌شود، اگرچه گاهی اوقات می‌تواند در کودکان کوچکتر یا در بزرگسالان شروع شود.
علائم عاطفی و رفتاری
- ترس از موقعیت‌هایی که در آن ممکن است مورد قضاوت منفی قرار بگیرید
- نگران شرمساری یا تحقیر خود باشید
- ترس شدید از تعامل یا صحبت با غریبه ها
- ترس از اینکه دیگران متوجه شوند که شما مضطرب به نظر می‌رسید
- ترس از علائم فیزیکی که ممکن است باعث خجالت شما شود، مانند سرخ شدن، عرق کردن، لرزش یا داشتن صدای لرزان
- اجتناب از انجام کارها یا صحبت با مردم به دلیل ترس از خجالت
- اجتناب از موقعیت‌هایی که ممکن است در مرکز توجه قرار بگیرید
- ترس یا اضطراب شدید در موقعیت‌های اجتماعی
- تجزیه و تحلیل عملکرد شما و شناسایی نقص در تعاملات شما پس از یک موقعیت اجتماعی
- انتظار بدترین پیامدهای ممکن از یک تجربه منفی در طول یک موقعیت اجتماعی
علائم بدنی
گاهی اوقات اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند با علائم و نشانه‌های بدنی همراه باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خجالت زدگی
- ضربان قلب سریع
- لرزیدن
- تعریق
- ناراحتی معده یا حالت تهوع
- مشکل در نفس کشیدن
- سرگیجه یا سبکی سر
- تنش عضلانی
در صورت ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است تحمل تجارب معمول و روزمره سخت باشد، از جمله:
- تعامل با افراد نا آشنا یا غریبه
- شرکت در مهمانی‌ها یا مجالس اجتماعی
- رفتن به محل کار یا مدرسه
- شروع مکالمات
- برقراری تماس چشمی
- دوستیابی
- ورود به اتاقی که افراد قبلاً در آن نشسته‌اند
- بازگرداندن اقلام به فروشگاه
- غذا خوردن جلوی دیگران
- استفاده از سرویس بهداشتی عمومی
علائم اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند در طول زمان تغییر کند. اگر با تغییرات، استرس یا خواسته‌های زیادی در زندگی خود مواجه باشید، ممکن است شعله ور شوند. اگرچه اجتناب از موقعیت‌هایی که باعث ایجاد اضطراب می‌شود ممکن است در کوتاه‌مدت احساس بهتری در شما ایجاد کند، اما اگر درمان نشوید، احتمالاً اضطراب شما در طولانی‌مدت ادامه خواهد داشت.
اضطراب اجتماعی در کودکان
اضطراب اجتماعی می‌تواند بر کودکان نیز تأثیر بگذارد.
علائم اضطراب اجتماعی در کودک عبارتند از:
- گریه کردن یا ناراحت شدن بیشتر از حد معمول
- زیاد عصبانی شدن
- اجتناب از تعامل با سایر کودکان و بزرگسالان
- ترس از رفتن به مدرسه یا شرکت در فعالیت‌های کلاسی، نمایش‌های مدرسه و رویدادهای اجتماعی
- در مدرسه کمک نخواستن
- بسیار به والدین یا مراقب خود متکی هستند
تشخیص اضطراب اجتماعی:
اگر فکر می‌کنید ممکن است به اضطراب اجتماعی مبتلا باشید، مهم است که برای تشخیص و درمان به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید. یک متخصص بهداشت روان می تواند علائم شما را ارزیابی کند و سابقه پزشکی شما را بررسی کند تا سایر علل احتمالی علائم شما را رد کند.
ابزارهای تشخیصی:
- مصاحبه بالینی: روانشناس بالینی از شما در مورد علائم، سابقه پزشکی و سابقه خانوادگی شما سوال می کند.
- پرسشنامه های غربالگری: پرسشنامه های مختلفی وجود دارد که می تواند برای غربالگری اضطراب اجتماعی استفاده شود، مانند مقیاس اضطراب اجتماعی لیبوویتز (LSAS) و پرسشنامه اضطراب اجتماعی (SADQ).
- معاینه فیزیکی: یک معاینه فیزیکی می تواند برای رد سایر علل احتمالی علائم شما، مانند مشکلات پزشکی، انجام شود.
تاثیر بر عملکرد
در صورت عدم درمان، اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند زندگی شما را کنترل کند. اضطراب می‌تواند در کار، مدرسه، روابط یا لذت بردن از زندگی اختلال ایجاد کند. این اختلال می‌تواند باعث شود:
- عزت نفس پایین
- مشکل در قاطعیت
- خودگویی منفی
- حساسیت به انتقاد
- مهارت‌های اجتماعی ضعیف
- انزوا و روابط اجتماعی دشوار
- پیشرفت تحصیلی و شغلی پایین
- سوء مصرف مواد، مانند نوشیدن بیش از حد الکل
- خودکشی یا اقدام به خودکشی
سایر اختلالات اضطرابی و برخی دیگر از اختلالات سلامت روان، به ویژه اختلال افسردگی اساسی و مشکلات سوء مصرف مواد، اغلب با اختلال اضطراب اجتماعی رخ می‌دهند.
پیش گیری
هیچ راهی برای پیش‌بینی اینکه چه چیزی باعث ایجاد اختلال اضطراب می‌شود وجود ندارد، اما اگر مضطرب هستید می‌توانید اقداماتی را برای کاهش تأثیر علائم انجام دهید:
- زودتر کمک بگیرید اگر صبر کنید درمان اضطراب مانند بسیاری دیگر از شرایط سلامت روان دشوارتر است.
- نگه داشتن یک مجله. پیگیری زندگی شخصی‌تان می‌تواند به شما و متخصص سلامت روانتان کمک کند تا بفهمید چه چیزی باعث استرس شما می‌شود و به نظر می‌رسد چه چیزی به شما کمک می‌کند احساس بهتری داشته باشید.
- اولویت‌های زندگی خود را تعیین کنید. می‌توانید با مدیریت دقیق زمان و انرژی خود، اضطراب را کاهش دهید. مطمئن شوید که وقت خود را صرف کارهایی می‌کنید که از آنها لذت می‌برید.
- از مصرف مواد ناسالم خودداری کنید. مصرف الکل و مواد مخدر و حتی مصرف کافئین یا نیکوتین می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید اضطراب شود. اگر به هر یک از این مواد معتاد هستید، ترک می‌تواند شما را مضطرب کند. اگر نمی‌توانید خود به خود ترک کنید، به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود مراجعه کنید یا یک برنامه درمانی یا گروه حمایتی برای کمک به شما پیدا کنید.
علل
مانند بسیاری دیگر از شرایط سلامت روان، اختلال اضطراب اجتماعی احتمالاً از تعامل پیچیده عوامل بیولوژیکی و محیطی ناشی می‌شود. علل احتمالی عبارتند از:
- صفات ارثی اختلالات اضطرابی: کاملاً مشخص نیست که چه مقدار از شیوع این اختلال ممکن است به دلیل ژنتیک باشد و چه مقدار به دلیل رفتار آموخته شده است.
- ساختار مغز: ساختاری در مغز به نام آمیگدال ممکن است در کنترل پاسخ ترس نقش داشته باشد. افرادی که آمیگدال بیش فعال دارند ممکن است واکنش ترس شدیدی داشته باشند که باعث افزایش اضطراب در موقعیت‌های اجتماعی می‌شود.
- محیط: اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است یک رفتار آموخته شده باشد. برخی افراد ممکن است پس از یک موقعیت اجتماعی ناخوشایند یا شرم آور دچار اضطراب قابل توجهی شوند. همچنین، ممکن است بین اختلال و والدینی که رفتار اضطرابی را در موقعیت‌های اجتماعی از طریق یادگیری مشاهده‌ای به فرزندان خود می‌آموزند یا نسبت به فرزندان خود کنترل بیشتری اعمال می‌کنند یا بیش از حد از آنها محافظت می‌کنند، ارتباط وجود داشته باشد.
درمان
اختلال اضطراب اجتماعی به طور کلی با روان درمانی، دارو یا هر دو درمان می‌شود. با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در مورد بهترین درمان برای شما صحبت کنید.
روان درمانی
- درمان شناختی رفتاری (CBT): یک نوع روان درمانی مبتنی بر تحقیقات، معمولا برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی استفاده می‌شود. روش‌های مختلف تفکر، رفتار و واکنش به موقعیت‌ها را به شما می‌آموزد تا به شما کمک کند کمتر احساس اضطراب و ترس کنید. درمان شناختی رفتاری همچنین می‌تواند به شما در یادگیری و تمرین مهارت‌های اجتماعی کمک کند، که برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی بسیار مهم است. CBT به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است و استاندارد طلایی برای روان درمانی است.
- مواجهه درمانی (ET): مواجهه درمانی یک روش است که بر رویارویی تدریجی با ترس‌های زمینه ساز اختلال اضطراب تمرکز دارد تا به شما کمک کند در فعالیت‌هایی که از آنها اجتناب کرده‌اید شرکت کنید. نوردهی درمانی گاهی همراه با تمرینات تمدد اعصاب استفاده می‌شود. ارائه شده در قالب گروه درمانی نیز می‌تواند مزایای منحصر به فردی برای اختلال اضطراب اجتماعی ارائه دهد.
- درمان پذیرش و تعهد (ACT): یکی دیگر از گزینه‌های درمانی برای اختلال اضطراب اجتماعی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) است. ACT رویکرد متفاوتی نسبت به CBT برای افکار منفی دارد و از استراتژی‌هایی مانند تمرکز حواس و هدف گذاری برای کاهش ناراحتی و اضطراب شما استفاده می‌کند. در مقایسه با CBT، ACT شکل جدیدتری از درمان روان درمانی است. با این حال، aدرمان‌های مختلف برای انواع مختلفی از افراد اثر می‌کنند.
داروها
- داروهای ضد افسردگی SSRI و SNRI معمولا برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، اما می‌توانند به درمان علائم اختلال نیز کمک کنند. ممکن است چندین هفته طول بکشد تا شروع به کار کنند. داروهای ضد افسردگی همچنین ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد، حالت تهوع یا مشکل در خواب ایجاد کنند. این عوارض جانبی معمولاً شدید نیستند، به خصوص اگر دوز کم شروع شود و در طول زمان به آرامی‌افزایش یابد. در مورد هر گونه عوارض جانبی که ممکن است تجربه کنید با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید.
- بتابلوکرها می‌توانند به کنترل برخی از علائم فیزیکی اختلال مانند ضربان قلب سریع، تعریق و لرزش کمک کنند. بتابلوکرها معمولاً داروی انتخابی برای نوع “اضطراب عملکرد” اختلال اضطراب اجتماعی هستند.
- بنزودیازپین‌ها، که داروهای آرام بخش ضد اضطراب هستند، قوی هستند و بلافاصله برای کاهش احساسات اضطرابی شروع به کار می‌کنند. این داروها می‌توانند در کاهش سریع اضطراب بسیار مؤثر باشند، اما برخی افراد نسبت به آنها تحمل می‌کنند و برای رسیدن به همان اثر به دوزهای بالاتر و بالاتر نیاز دارند. حتی برخی افراد به آنها وابسته می‌شوند. بنابراین، در صورت نیاز، یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی ممکن است آنها را فقط برای مدت کوتاهی تجویز کند.
مقابله با اضطراب اجتماعی:
علاوه بر درمان های حرفه ای، کارهایی وجود دارد که خودتان می توانید برای مدیریت اضطراب اجتماعی انجام دهید، از جمله:
- آموزش: هرچه بیشتر در مورد اضطراب اجتماعی بدانید، بهتر می توانید آن را مدیریت کنید. یادگیری در مورد علائم، علل و درمان های اضطراب اجتماعی به شما قدرت می دهد تا بر آن غلبه کنید.
- ایجاد یک سبک زندگی سالم: داشتن یک سبک زندگی سالم می تواند به کاهش سطح استرس کلی شما کمک کند، که به نوبه خود می تواند علائم اضطراب اجتماعی را کاهش دهد. این شامل:
- خواب کافی
- رژیم غذایی سالم
- ورزش منظم
- برخی از تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند تمرینات تنفسی
- مواجه سازی تدریجی: به تدریج خود را در معرض موقعیت های اجتماعی که از آنها می ترسید قرار دهید. این می تواند به شما کمک کند تا بر ترس خود غلبه کنید و مهارت های مقابله ای خود را تمرین کنید.
- تقویت مهارت‌های اجتماعی: شرکت در دوره های آموزشی مهارت های اجتماعی یا کار با یک درمانگر برای بهبود مهارت های اجتماعی خود می تواند به شما کمک کند احساس اعتماد به نفس بیشتری در موقعیت های اجتماعی داشته باشید.
- با خودتان مهربان باشید: با خودتان مهربان باشید و خودتان را به خاطر داشتن این اختلال سرزنش نکنید. همه گاهی اوقات احساس اضطراب می کنند.
- حمایت اجتماعی پیدا کنید: با دوستان، خانواده یا گروه های حمایتی صحبت کنید تا در مورد مشکلات خود صحبت کنید. داشتن یک شبکه حمایتی قوی می تواند به شما کمک کند احساس انزوا کمتری داشته باشید.
نتیجه گیری
اضطراب اجتماعی یک اختلال شایع سلامت روان است، اما قابل درمان است. با درمان مناسب و حمایت، می توانید بر اضطراب اجتماعی غلبه کنید و زندگی پرباری داشته باشید.
منابع مطالعه بیشتر:
توجه: این اطلاعات جایگزین توصیه های پزشکی حرفه ای نمی شود. همیشه با یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط برای تشخیص و درمان اضطراب اجتماعی صحبت کنید.
