اگر تمایل زیادی به نگرانی دارید (حتی اگر دلیل مشخصی برای نگران بودن ندارید) ممکن است به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) مبتلا باشید. اختلال اضطراب فراگیر به این معنی است که شما دائماً نگران هستید و نمی‌توانید نگرانی خود را کنترل کنید. زمانی اختلال اضطراب فراگیر قابل تشخیص است که نگرانی شما در بیشتر روزها و حداقل برای 6 ماه اتفاق می‌افتد.
شما ممکن است به نگران بودن عادت کرده باشید، حتی ممکن است فکر کنید که “من همینطوری‌ام”. نگرانی می‌تواند در مورد هر چیزی باشد، اما برخی از موضوعات بیشتر در اختلال اضطراب فراگیر دیده می‌شوند. نگرانی‌های رایج شامل سلامتی، پول، خانواده یا کار شما است. در حالی که همه هر چند وقت یک بار نگران این چیزها هستند، اگر همیشه انتظار بدترین‌ها را داشته باشید، می‌تواند مانع زندگی عادی شود.
بیشتر مواقع اختلال اضطراب فراگیر همراه با مشکلات روانشناختی دیگری در فرد وجود دارد. ممکن است فرد همزمان دچار افسردگی، اختلال وسواسی-جبری، اختلال استرس پس از سانحه و مصرف مواد نیز باشد.
همه انسان‌ها در طول زندگی دچار اضطراب، ترس و نگرانی می‌شوند. آنچه اختلال اضطراب فراگیر را متمایز می‌کند شدت اضطراب و تکرار شوندگی نگرانی‌ها است. به طور طبیعی ممکن است ما نگران این باشیم که در طول سفر با خودرو شخصی خود دچار کمبود سوخت نشویم. بنابراین اقدام به سوخت گیری می‌کنیم و احتمالا نگران این موضوع نخواهیم بود. برای فردی که دچار اختلال اضطراب فراگیر است، شرایط به این سادگی نیست. این فرد ابتدا مدتی درگیر نگرانی مربوط به به اندازه کافی بنزین نداشتن است. سپس احتمالا به کیفیت سوخت، مشکلاتی که ممکن است خودرو داشته باشد و از آن بی‌خبر باشد، خطرات ناشی از تمام شدن بنزین در جاده و … فکر خواهد کرد. البته موضوع به بنزین محدود نمی‌شود و تمامی خطرات طول سفر به ذهن وی هجوم می‌آورند.
این نگرانی‌ها نه تنها گسترده و متنوع هستند بلکه پایدار نیز هستند. فردی که دچار اختلال اضطراب فراگیر است، ممکن است بارها با خودرو خود سفر هم برود اما هر بار نگرانی‌ها مانند قبل تازه خواهند بود.
علائم اختلال اضطراب فراگیر
در حالی که هر فرد ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند، رایج ترین علائم روانشناختی به شرح زیر است:
- نگرانی یا اضطراب مداوم در مورد تعدادی از زمینه‌ها که با شدت رویدادها تناسب ندارد
- فکر کردن بیش از حد به برنامه‌ها و راه حل‌ها برای همه بدترین نتایج ممکن
- برداشت تهدیدآمیز از موقعیت‌ها
- عدم تحمل موقعیت‌های مبهم
- عدم تصمیم گیری و ترس از تصمیم گیری اشتباه
- ناتوانی در کنار گذاشتن یا رها کردن یک نگرانی
- ناتوانی در آرامش، احساس بی‌قراری و احساس سرگیجه
- مشکل در تمرکز، یا احساس “خالی بودن” ذهن
علائم و نشانه‌های بدنی
- خستگی
- مشکل خواب
- تنش عضلانی یا درد عضلانی
- لرزش، احساس پرش
- عصبی بودن
- تعریق
- حالت تهوع، اسهال یا سندرم روده تحریک پذیر
- تحریک پذیری
علائم اختلال اضطراب فراگیر ممکن است شبیه سایر اختلالات روانی یا بیماری‌های جسمانی باشد. همیشه برای تشخیص اختلال به متخصص مراجعه کنید. اختلال اضطراب فراگیر معمولا به تدریج شروع می‌شود. بیشتر اوقات در دوران کودکی یا نوجوانی، اما می‌تواند در بزرگسالی نیز شروع شود و در زنان شایع تر است.
علل اختلال اضطراب فراگیر
اختلال اضطراب فراگیر زمانی ایجاد می‌شود که شما نتوانید به خوبی با استرس داخل خود کنار بیایید. این بیماری در خانواده‌ها نیز جریان دارد، اما دقیقا مشخص نیست که چرا برخی افراد به آن مبتلا می‌شوند و برخی دیگر نه. در واقع این اختلال فقط یک علت یکسان و همگانی ندارد. برای هر فرد عوامل زمینه ساز، آشکار ساز و تداوم بخش متفاوت است. معمولا ترکیبی از عوامل ژنتیکی، پرورش خانوادگی، شرایط اجتماعی و مهارت‌های خود فرد در ایجاد و شدت اختلال درگیر هستند.
علائم اختلال اضطراب فراگیر می‌تواند به عنوان یک عارضه جانبی دارو یا سوء مصرف مواد رخ دهد. همچنین می‌تواند به دلایل فیزیولوژیک مانند پرکاری تیروئید که باعث افزایش هورمون‌ها می‌شود، مرتبط باشد.
تشخیص
متخصص سلامت روان شما اختلال اضطراب فراگیر را تشخیص می‌دهد. آنها می‌توانند به تعیین اینکه آیا علائم شما به مشکل دیگری مرتبط است یا خیر کمک کنند.
درمان
درمان شامل موارد زیر است:
- دارو درمانی:
- دارو درمانی در اضطراب فراگیر می‌تواند به فرد برای کاهش نگرانی، بهبود خواب و کاهش تحریک پذیری کمک زیادی کند. دارو درمانی تحت نظر روانپزشک انجام شده و معمولا داروهای دسته مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI)، مهارکننده بازجذب سروتونین و اپی‌نفرین (SNRI)، بنزودیازپین‌ها و مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOI) از داروهای رایج در درمان اضطراب فراگیر هستند.
- روان درمانی
- گزینه‌های مختلفی برای درمان اضطراب فراگیر در درمان‌های روانشناختی وجود دارد. هر کدام از این درمان‌ها متمرکز بر فرایندهای تداوم بخش و ایجاد کننده اختلال اضطراب فراگیر هستند. دو مدل درمانی فراگیر به نام‌های درمان شناختی-رفتاری (CBT) و درمان پذیرش و تعهد (ACT) از جمله درمان‌های جامع و با پشتوانه پژوهشی قدرتمند در درمان اختلال اضطراب فراگیر به حساب می‌آیند.
- ایجاد تغییرات در سبک زندگی
- ایجاد تغییرات در سبک زندگی گرچه “درمان” به حساب نمی‌آید اما کمک فراوانی به بهبود علائم و کاهش رنج ناشی از اختلال می‌کند. فعالیت بدنی منظم، رعایت بهداشت خواب، تغذیه سالم و ایجاد تعادل بین کار و زندگی می‌تواند به افراد کمک کند اضطراب کمتری تجربه کنند. همچنین این تغییرات به افزایش تحمل هیجانات افراد کمک می‌کند.
عوامل خطر
زنان تا حدودی بیشتر از مردان دچار این اختلال می‌شوند. عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر را افزایش دهند:
- شخصیت: فردی که صفت شخصیتی نوروتیسیزم بالایی دارد یا از هر چیز خطرناک اجتناب می‌کند، ممکن است بیش از دیگران مستعد ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر باشد.
- ژنتیک: اختلال اضطراب فراگیر ممکن است در تعامل با عوامل وراثتی ایجاد شود. اگر در خانواده فرد افرادی با اختلال اضطرابی وجود دارند احتمال ابتلا به اضطراب فراگیر بالاتر می‌رود.
- تجربیات: افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر ممکن است سابقه تغییرات مهم زندگی، تجربیات آسیب زا یا منفی در دوران کودکی یا یک رویداد آسیب زا یا منفی اخیر داشته باشند. بیماری‌های مزمن پزشکی یا سایر اختلالات سلامت روان ممکن است خطردچار شدن به این اختلال را افزایش دهند.
عوارض
اختلال اضطراب فراگیر همچنین می‌تواند منجر به سایر بیماری‌های جسمانی یا بدتر شدن آنها شود، مانند:
- مشکلات گوارشی یا روده، مانند سندرم روده تحریک پذیر یا زخم
- سردرد و میگرن
- درد و بیماری مزمن
- مشکلات خواب و بی خوابی
- مسائل مربوط به سلامت قلب
اختلالات همبود
اختلال اضطراب فراگیر اغلب همراه با سایر مشکلات سلامت روان رخ می‌دهد که می‌تواند تشخیص و درمان را چالش برانگیزتر کند. برخی از اختلالات سلامت روان که معمولاً با این اختلال رخ می‌دهند عبارتند از:
- فوبیاها
- اختلال هراس
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال وسواس اجباری (OCD)
- افسردگی
- افکار خودکشی یا خودکشی
- سوء مصرف مواد
پیش‌گیری
هیچ راهی برای پیش‌گیری قطعی وجود ندارد اما اگر اضطراب را تجربه کردید، می‌توانید اقداماتی را برای کاهش تأثیر علائم انجام دهید:
- زودتر کمک بگیرید اگر صبر کنید درمان اضطراب مانند بسیاری دیگر از شرایط سلامت روان دشوارتر است.
- دفتر خاطرات روزانه: پیگیری زندگی شخصی‌تان می‌تواند به شما و درمانگر شما کمک کند تا بفهمید چه چیزی باعث استرس شما می‌شود و به نظر می‌رسد چه چیزی به شما کمک می‌کند احساس بهتری داشته باشید.
- مسائل زندگی خود را در اولویت قرار دهید: می‌توانید با مدیریت دقیق زمان و انرژی خود، محیط مناسب‌تری برای خود ایجاد کنید.
- از مصرف مواد ناسالم خودداری کنید. مصرف الکل و مواد مخدر و حتی مصرف نیکوتین یا کافئین می‌تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن اضطراب شود. اگر به هر یک از این مواد معتاد هستید، ترک آن می‌تواند در کوتاه مدت شما را مضطرب کند. اگر نمی‌توانید به تنهایی سیگار را ترک کنید، به پزشک خود مراجعه کنید یا یک برنامه درمانی یا گروه حمایتی برای کمک به شما پیدا کنید.
