اختلال اسکیزوافکتیو یک اختلال سلامت روان است که ترکیبی از علائم اسکیزوفرنیا، مانند توهم یا هذیان، و علائم اختلال خلقی، مانند افسردگی یا شیدایی را در خود دارد.
دو نوع اختلال اسکیزوافکتیو – که هر دو شامل برخی از علائم اسکیزوفرنیا هستند – عبارتند از:
- نوع دوقطبی، که شامل دورههای شیدایی و گاهی اوقات افسردگی شدید است
- نوع افسردگی که فقط شامل دورههای افسردگی اساسی میشود
در هر فرد مبتلا به اختلال اسکیزوافکتیو، علائم ممکن است دوره منحصر به فردی داشته باشد.
اختلال اسکیزوافکتیو در صورت درمان نشدن میتواند منجر به مشکلاتی در عملکرد در محل کار، مدرسه و موقعیتهای اجتماعی شود و باعث انزوا و مشکل در حفظ شغل یا حضور در مدرسه شود. افراد مبتلا به اختلال اسکیزوافکتیو ممکن است برای عملکرد روزانه به کمک و حمایت نیاز داشته باشند. درمان میتواند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
علائم اختلال اسکیزوافکتیو
اختلال اسکیزوافکتیو ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. افراد مبتلا به این بیماری علائم روان پریشی، مانند توهم یا هذیان، و همچنین علائم اختلال خلقی را تجربه میکنند – از نوع دوقطبی (قسمتهای شیدایی و گاهی افسردگی) یا نوع افسردگی (قسمتهای افسردگی).
اگرچه شکلگیری و سیر اختلال ممکن است متفاوت باشد، ویژگیهای تعیینکننده شامل یک دوره خلقی اصلی (خلق افسرده یا شیدایی) و حداقل یک دوره دو هفتهای از علائم روانپریشی زمانی که یک دوره خلقی اصلی وجود ندارد، است.
علائم و نشانههای اختلال اسکیزوافکتیو به نوع آن بستگی دارد – نوع دوقطبی یا افسردگی – و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- هذیان: داشتن باورهای نادرست و ثابت، علیرغم شواهدی که خلاف آن را نشان میدهد
- توهمات: مانند شنیدن صداها یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند
- اختلال در ارتباط و گفتار: مانند ناهماهنگی کلام و موقعیت، واژه سازی، جملات نامفهوم و بیمعنی
- رفتار عجیب یا غیرعادی
- علائم افسردگی: مانند احساس پوچی، غمگینی یا بی ارزشی
- دورههای شیدایی: افزایش انرژی و کاهش نیاز به خواب در طی چند روز، و رفتارهای خارج از شخصیت
- اختلال در عملکرد شغلی، تحصیلی و اجتماعی
- مشکلات مربوط به مراقبت شخصی، از جمله تمیزی و ظاهر فیزیکی
افکار یا رفتار خودکشی
صحبت از خودکشی یا رفتار خودکشی ممکن است در فردی مبتلا به اختلال اسکیزوافکتیو رخ دهد. اگر عزیزی دارید که در خطر اقدام به خودکشی است یا اقدام به خودکشی کرده است، مطمئن شوید که کسی در کنار آن شخص میماند. فوراً با 123 تماس بگیرید. یا اگر میتوانید این کار را انجام دهید، فرد را به نزدیکترین اورژانس بیمارستان ببرید.
علل اختلال اسکیزوافکتیو
علل دقیق اختلال اسکیزوافکتیو هنوز در حال بررسی است، اما ژنتیک احتمالاً یک عامل است.
عوامل خطر
عواملی که خطر ابتلا به اختلال اسکیزوافکتیو را افزایش میدهند عبارتند از:
- داشتن یک خویشاوند خونی نزدیک – مانند والدین یا خواهر و برادر – که مبتلا به اختلال اسکیزوافکتیو، اسکیزوفرنیا یا اختلال دوقطبی است.
- رویدادهای استرس زا که ممکن است علائم را تحریک کنند
- مصرف داروهایی که ذهن را تغییر میدهند، که ممکن است در صورت وجود یک اختلال زمینهای، علائم را بدتر کنند
عوارض اختلال اسکیزوافکتیو
افراد مبتلا به اختلال اسکیزوافکتیو در معرض خطر ابتلا به موارد زیر هستند:
- خودکشی، اقدام به خودکشی یا افکار خودکشی
- انزوای اجتماعی
- تعارضات خانوادگی و بین فردی
- بیکاری
- اختلالات اضطرابی
- مشکلات مصرف الکل یا سایر مواد
- مشکلات سلامتی قابل توجه
- فقر و بی خانمانی